Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych wobec uczniów zagrożonych uzależnieniem  w Szkole Podstawowej im. H.Ch. Andersena w Bolechowie.

 Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity Dz.U. z 2014 r., poz. 382)

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz. 1356)

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz. 124)

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolity Dz.U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687)

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. Nr 26, poz. 226).

Za realizację Strategii odpowiedzialni są wszyscy pracownicy Szkoły Podstawowej, a koordynatorem działań jest dyrektor szkoły.

1.            Systematyczne prowadzenie w środowisku szkoły edukacji prozdrowotnej, promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród młodzieży, rodziców i nauczycieli.

W szkole  systematycznie prowadzona jest edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia. Działania w tym zakresie prowadzone są w ramach realizacji:

- Szkolnego Programu Wychowawczego

- Programu Profilaktyki

- zajęć edukacyjnych – zgodnie z obowiązującą podstawą programową

- konkursów z zakresu edukacji prozdrowotnej

- współpracy z: pielęgniarką szkolną, Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Poznaniu, Strażą Gminną

- godzin z wychowawcą

- imprez sportowych i rekreacyjnych

- akcji informacyjnych w ramach realizacji programów profilaktycznych

- zebrań z rodzicami

- spotkań indywidualnych lub grupowych z psychologiem szkolnym oraz pielęgniarką szkolną

- spotkań z funkcjonariuszami Straży Gminnej i Policji

2.            Działalność informacyjna.

Działalność informacyjna obejmuje upowszechnianie wśród młodzieży, rodziców i nauczycieli wiedzy na temat:

- szkodliwości środków lub substancji, których używanie łączy się zagrożeniem bezpieczeństwa i zdrowia oraz może prowadzić do uzależnień

- dostępnych form pomocy młodzieży zagrożonej uzależnieniem

- możliwości rozwiązywania problemów powodujących powstawanie uzależnień

- skutków prawnych związanych z naruszeniem ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Upowszechnienie tej wiedzy następuje poprzez:

- uczestnictwo w  konkursach z zakresu profilaktyki

- motywowanie uczniów do udziału w pozaszkolnych imprezach, akcjach i konkursach o tematyce profilaktycznej

- opracowywanie gazetek o tematyce profilaktycznej

- rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami mające na celu przekazywanie informacji na temat zagrożeń związanych ze środkami psychoaktywnymi

- przeprowadzanie zajęć o tematyce profilaktycznej przez przedstawicieli Strazy Gminnej lub Policji

- edukację rodziców

- opracowywanie i udostępnianie materiałów informacyjnych dotyczących zagadnień profilaktycznych dla uczniów, rodziców i nauczycieli

- edukację nauczycieli – przekazywanie informacji na temat szkoleń i warsztatów, udostępnianie materiałów z zakresu profilaktyki

3.            Zadania pracowników szkoły w zakresie pomocy młodzieży zagrożonej uzależnieniem.

1) Dyrektor szkoły:

a) realizuje zadania wynikające ze Statutu Szkoły

b) monitoruje i odpowiada za realizację strategii działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych

c) na bieżąco informowany jest przez wychowawców, nauczycieli i innych pracowników szkoły o podejmowanych przez nich działaniach wynikających z realizacji strategii

d) podejmuje stosowne decyzje tak, aby każda interwencja była przeprowadzona z zachowaniem praw uczniów, jak i ich rodziców.

2) Nauczyciele i wychowawcy klas:

a) realizują działania profilaktyczne i interwencyjne określone w Szkolnym Programie Wychowawczym, Szkolnym Programie Profilaktyki oraz w Planach Pracy Wychowawcy

b) systematycznie prowadzą edukację prozdrowotną, promocję zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród uczniów na godzinach do dyspozycji wychowawcy, na zajęciach pozalekcyjnych, kołach zainteresowań

c) realizują zagadnienia dotyczące zapobiegania narkomanii w ramach przedmiotów, których podstawy programowe uwzględniają te zagadnienia

d) powiększają swój zasób wiedzy poprzez uczestnictwo w szkoleniach oraz czytanie literatury fachowej

e) wykorzystują zdobytą wiedzę w pracy z młodzieżą i ich rodzicami informując o szkodliwości środków i substancji, których używanie łączy się z zagrożeniem bezpieczeństwa oraz może doprowadzić do uzależnienia

f) wychowawcy klas (obserwując potrzeby i ewentualne nasilenie zjawisk związanych z tematyką uzależnień)organizują szkolenia z rodzicami uczniów o charakterze profilaktycznym, zapraszają specjalistów z zakresu tej tematyki

g) wychowawcy klas dokonują diagnozy sytuacji wychowawczej, przejawów zachowań ryzykownych uczniów swojej klasy

h) wychowawcy klas i nauczyciele współpracują z psychologiem szkolnym oraz z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, a także pielęgniarką szkolną w zakresie realizowania zagadnień profilaktycznych, wychowawczych i edukacji prozdrowotnej.

3) Pielęgniarka szkolna podczas pobytu na terenie szkoły:

a) udziela pierwszej pomocy przedmedycznej na terenie szkoły uczniowi, który wymaga takiej interwencji

b) wzywa pogotowie ratunkowe, jeśli wymaga tego stan zdrowia ucznia

c) powiadamia dyrektora szkoły o każdej interwencji w sytuacji, gdy stwierdzi, że uczeń jest pod wpływem alkoholu lub środków odurzających

d) współpracuje z psychologiem w sytuacjach kryzysowych, wymagających udzielenia uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub podejrzewa, że uczeń ma problemy zdrowotne spowodowane zaniedbywaniem stanu zdrowia lub złym odżywianiem.

4.Procedury postępowania w sytuacjach zagrożeń – osoby dokument.

5.Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych.

W trosce o prawidłowy rozwój uczniów na terenie szkoły podejmowanych jest szereg różnorodnych działań wychowawczych, zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych w związku z uzależnieniami oraz innymi sytuacjami zagrożenia. Prowadzone działania dotyczą przede wszystkim profilaktyki pierwszorzędowej oraz elementów profilaktyki drugorzędowej. Składają się na nie działania:

1) w ramach współpracy z rodzicami w szkole organizowane są:

- konsultacje indywidualne z nauczycielem, wychowawcą, psychologiem

 -bieżąca współpraca – kontakt telefoniczny, korespondencja

- wspieranie rodziców w sytuacjach trudnych wychowawczo, pomoc w podejmowaniu   działań mających na celu zapobieganie zagrożeniom

- wykorzystywanie elektronicznego dziennika lekcyjnego w celu usprawnienia przepływu informacji

2) współpraca z rodzicami/opiekunami prawnymi wychowanków przyjmuje następujące formy

- udostępnianie rodzicom informatorów, poradników i materiałów edukacyjnych z informacjami dotyczącymi skutków prawnych związanych z naruszeniem prawa przez nieletnich

- zachęcanie rodziców do utrzymywania stałego kontaktu ze szkołą (wychowawcą, psychologiem, dyrektorem )

- angażowanie rodziców do współpracy z nauczycielami w zakresie organizowania imprez szkolnych, wycieczek, dyskotek, itp.

6. Aktywny udział dzieci w zajęciach profilaktycznych i w zajęciach umożliwiających, alternatywne wobec zachowań ryzykownych, zaspokajanie potrzeb psychicznych i społecznych

Zajęcia profilaktyczne prowadzą:

- wychowawcy klas, w ramach godzin wychowawczych

- nauczyciele przedmiotów, których podstawy programowe uwzględniają zagadnienia dotyczące zapobiegania uzależnieniom, w ramach zajęć edukacyjnych

- nauczyciele prowadzący zajęcia pozalekcyjne, w tym zajęcia sportowe

- psycholog, prowadząc zajęcia profilaktyczne i wspomagając realizację programów profilaktycznych.

7. Dostosowanie treści i form zajęć profilaktycznych do zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży oraz stopnia zagrożenia

Wybór przekazywanych wychowankom treści oraz stosowanych form pracy odbywa się zgodnie z ich wiekiem, możliwościami intelektualnymi oraz percepcyjnymi. Podejmowane działania uwzględniają potrzeby danej grupy związane ze stopniem zagrożenia uzależnieniem oraz występującymi aktualnie zachowaniami ryzykownymi. Pod uwagę są brane między innymi następujące zagrożenia:

- zagrożenia związane z uzależnieniami

- zagrożenia wynikające z uczestnictwa w ruchu drogowym (w drodze do i ze szkoły)

- zagrożenia związane ze zjawiskiem przemocy i agresji (w szkole i poza nią)

- zagrożenia związane z niehigienicznym stylem życia (komputer, TV, gry)

- zagrożenia związane z niebezpieczeństwami występujące w Internecie.

Oceny sytuacji w tym zakresie dokonuje wychowawca klasy planując pracę wychowawczą i zapobiegawczą w danym roku szkolnym, uwzględniając informacje uzyskane od innych nauczycieli, wychowawców oraz psychologa.  Ponadto szkoła podejmuje działania zapobiegawcze poprzez różnorodność form i treści profilaktycznych, organizowanie akcji i imprez o charakterze profilaktycznym.

8. Edukacja rówieśnicza

W Szkole Podstawowej w Bolechowie edukacja rówieśnicza realizowana jest przez nauczycieli oraz Samorząd Uczniowski.

Formami działania w tym zakresie są między innymi:

a) organizacja akcji charytatywnych, pomocowych

b) propagowanie wolontariatu

c) przygotowywanie gazetek ściennych

d)pomoc koleżeńską

e) propagowanie zdrowego stylu życia poprzez udział w konkursach prozdrowotnych i zawodach sportowych

9. Sposoby współdziałania pracowników szkoły ze Służbą Zdrowia, Strażą Gminną i Policją w sytuacjach wymagających interwencji;

Współpraca ze Strażą Gminną i Policją:

-spotkania pedagogów/psychologów, dyrektora z policjantami z sekcji do spraw nieletnich,

- informowanie policji o zdarzeniach występujących na terenie szkoły, mających znamiona przestępstwa, stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia uczniów oraz przejawach demoralizacji,

- współpraca w rozwiązywaniu trudnych sytuacji mających miejsce w szkole i poza nią

-organizowanie spotkań z zakresu profilaktyki dla uczniów  z udziałem funkcjonariuszy Straży Gminnej i Policji,

- zgodnie z procedurami i metodami postępowania współpraca szkoły z Policją w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży przestępczością i demoralizacją a w szczególności narkomanią i alkoholizmem.

Współpraca ze Służbą Zdrowia:

- zatrudniona w szkole pielęgniarka szkolna udziela pomocy w przypadkach nagłych zachorowań, zatruć, złego samopoczucia, urazów,

- podejmuje działania o charakterze profilaktycznym i informacyjnym,

 - rozwiązuje problemy szkolne, społeczne i zdrowotne z psychologiem szkolnym,

- w przypadku nieobecności na terenie szkoły pielęgniarki, w razie konieczności dyrektor lub nauczyciel wzywa Pogotowie Ratunkowe.

10. Współpraca z różnymi instytucjami w szczególności organizacjami pozarządowymi, wspierającymi działalność szkół i placówek w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży

997 – Policja, Komisariat Policji

998 – Straż Pożarna

999 – Pogotowie Ratunkowe

112 – ogólny telefon alarmowy

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czerwonaku

Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Koziegłowach

Sąd Rejonowy w Poznaniu Wydział Rodzinny i Nieletnich

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu

Centrum Profilaktyki, Terapii i Rehabilitacji w Czerwonaku

Asystenci Rodziny

Kuratorzy Sądowi

11. Wspieranie uczniów zagrożonych uzależnieniem i demoralizacją, rozwijanie ich poczucia własnej wartości oraz motywowanie do podejmowania różnych form aktywności, w tym aktywności pozaszkolnej, zaspokajających ich potrzeby psychiczne i społeczne, rozwijających zainteresowania i umiejętności psychospołeczne.

W ramach opieki psychologiczno – pedagogicznej uczniowie mają możliwość korzystania z pomocy nauczycieli, wychowawcy, psychologa w celu rozwiązywania osobistych i rodzinnych problemów.

Organizacja pracy szkoły zapewnia uczniom możliwość zaspokajania potrzeb psychicznych, społecznych a także rozwój umiejętności i zainteresowań.

Wobec tych osób, u których zespół zjawisk psychicznych i oddziaływań środowiskowych stwarza wysokie prawdopodobieństwo powstania zależności od środków uzależniających oraz wobec uczniów z rodzin alkoholowych używają środków uzależniających, zagrożonych niedostosowaniem społecznym mogą być realizowane są następujące zadania z zakresu profilaktyki:

- indywidualne rozmowy z uczniami, opieka specjalistów szkolnych, organizowanie i udzielanie pomocy psychologiczno – pedagogicznej

- umożliwienie uczniom wszechstronnego rozwoju podczas zajęć lekcyjnych oraz godziny z wychowawcą, których tematyka dostosowana jest do potrzeb uczniów

- spotkania i zajęcia o charakterze profilaktycznym i opiekuńczo - wychowawczym, budowanie poczucia własnej wartości poprzez wsparcie indywidualne uczniów i rozwijanie umiejętności psychospołecznych poprzez udział w organizowanych zajęciach socjoterapeutycznych

- organizowanie zajęć pozalekcyjnych zapewniających uczniom możliwość rozwoju zainteresowań i aktywnego spędzania wolnego czasu, w tym związanych z realizacją pomocy psychologiczno – pedagogicznej, konkursy, koła zainteresowań czy zajęcia sportowe.

- nawiązywanie współpracy z instytucjami i organizacjami wspierającymi szkołę i rodzinę

- pomoc w rozwiązywaniu konfliktów z rówieśnikami współpraca nauczycieli, dyrekcji i wychowawców oraz psychologa.

12. Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży oraz sposobu podejmowania wczesnej interwencji w sytuacjach zagrożenia uzależnieniami

Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli w Szkole Podstawowej w Bolechowie uwzględnia tematykę profilaktyki uzależnień i odbywa się zgodnie z potrzebami szkoły oraz wewnątrzszkolnym systemem doskonalenia zawodowego. Zasadniczym celem podejmowanych w tym zakresie działań jest przygotowanie nauczycieli do realizacji zadań wynikających ze szkolnego programu profilaktyki oraz programu wychowawczego.

13. Dokonywanie systematycznej oceny podejmowanych działań wychowawczych i zapobiegawczych

Członkowie Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej w Bolechowie systematycznie dokonują oceny efektów podejmowanych działań wychowawczych i zapobiegawczych poprzez:

- ewaluację skuteczności realizacji Programu Wychowawczego i Programu Profilaktyki

- analizę sytuacji wychowawczej oraz występujących problemów i zagrożeń

- pracę nad analizą bieżącej sytuacji wychowawczej oraz występujących problemów i zagrożeń w zespołach wychowawczych składających się z wychowawców i nauczycieli uczących w poszczególnych oddziałach

- wyznaczanie kierunków dalszej pracy profilaktycznej oraz określanie zagadnień i zjawisk wymagających szczególnej uwagi

- współpracę nauczycieli i wychowawców mającą na celu planowanie kroków zaradczych oraz rozwiązywanie bieżących problemów związanych z nieprawidłowym zachowaniem uczniów

- analizę postaw poszczególnych uczniów przy wystawianiu ocen zachowania

- modyfikację statutu szkoły.